Th2 - Th7: 08:00 - 19:00
CN: 08:00 - 18:00

0899922668
nhakhoakimxuansmile@gmail.com

165 Ngô Tất Tố, Phường 22, Bình Thạnh, Hồ Chí Minh

Viêm Lợi Ở Trẻ Em: Nguyên Nhân, Dấu Hiệu Nhận Biết Và Cách Điều Trị

Kiến thức răng miệng

Trang chủ Kiến thức răng miệng Viêm Lợi Ở Trẻ Em: Nguyên Nhân, Dấu Hiệu Nhận Biết Và Cách Điều Trị

Viêm lợi ở trẻ em là một tình trạng răng miệng khá phổ biến, có thể xuất hiện ở nhiều độ tuổi. Nếu không được phát hiện và điều trị sớm, bệnh có thể gây đau rát, chảy máu nướu, khó chịu khi ăn uống và ảnh hưởng lâu dài đến sự phát triển răng miệng của trẻ.

Trong bài viết này, Nha khoa Kim Xuân sẽ chia sẻ chi tiết về nguyên nhân gây viêm lợi ở trẻ em, dấu hiệu nhận biết sớm và các phương pháp điều trị an toàn - hiệu quả, giúp cha mẹ có thêm kiến thức để chăm sóc răng miệng cho bé đúng cách.

Viêm Lợi Ở Trẻ Em

1. Viêm Lợi Ở Trẻ Em Là Gì?

Viêm lợi ở trẻ em (hay còn gọi là viêm nướu) là tình trạng nướu răng bị sưng viêm do vi khuẩn hoặc tác nhân cơ học (mọc răng, sang chấn). Bệnh có thể gặp ở mọi lứa tuổi: từ trẻ sơ sinh, trẻ 1 - 2 tuổi, cho đến giai đoạn mọc răng vĩnh viễn.

Điều quan trọng là cha mẹ thường dễ nhầm lẫn viêm lợi với nhiệt miệng hoặc sưng lợi do mọc răng, dẫn đến chủ quan trong xử lý. Nếu không được phát hiện và điều trị sớm, viêm lợi có thể tái phát nhiều lần, ảnh hưởng đến quá trình mọc răng và thậm chí gây biến chứng sang viêm nha chu ở tuổi trưởng thành.

2. Nguyên Nhân Viêm Lợi Ở Trẻ Em

Viêm lợi ở trẻ em không chỉ đơn giản do ăn nhiều kẹo ngọt, mà là kết hợp của nhiều yếu tố khác nhau. Trong đó, phổ biến nhất gồm:

Mảng bám và cao răng: Vi khuẩn tích tụ trên bề mặt răng và nướu, lâu ngày tạo thành mảng bám, cao răng gây viêm nhiễm.
Vệ sinh răng miệng chưa đúng cách: Trẻ thường chưa biết chải răng đúng kỹ thuật, hoặc chải răng không đều đặn, khiến vi khuẩn dễ sinh sôi.
Chế độ ăn uống nhiều đường: Trẻ thích bánh kẹo, nước ngọt nhưng chưa có ý thức súc miệng hay đánh răng sau khi ăn, làm lợi dễ viêm.
Thời kỳ mọc răng: Khi răng mới mọc, lợi thường sưng đỏ, đau nhức đây là điều kiện thuận lợi để vi khuẩn tấn công.
Hệ miễn dịch còn yếu: So với người lớn, sức đề kháng của trẻ kém hơn nên dễ bị vi khuẩn gây viêm lợi.
Thiếu vitamin và khoáng chất: Đặc biệt là vitamin C và canxi - dưỡng chất quan trọng giúp răng lợi chắc khỏe.
Bệnh lý toàn thân: Một số bệnh như sốt virus, viêm họng, bệnh máu… cũng có thể làm lợi trẻ sưng đỏ, dễ chảy máu.

Như vậy, viêm lợi ở trẻ em không chỉ xuất phát từ việc ăn ngọt, mà còn liên quan đến thói quen vệ sinh, chế độ dinh dưỡng, miễn dịch và cả yếu tố di truyền từ cha mẹ. Hiểu rõ nguyên nhân sẽ giúp cha mẹ có biện pháp phòng ngừa và chăm sóc răng miệng cho bé tốt hơn.

Nguyên Nhân Gây Viêm Lợi Ở Trẻ Em

3. Các Dạng Viêm Lợi Thường Gặp Ở Trẻ Em

Việc phân loại giúp phụ huynh hiểu rõ tình trạng của con:

Viêm lợi do mọc răng: thường chỉ kéo dài vài ngày, lợi hơi sưng đỏ, có thể kèm sốt nhẹ.
Viêm lợi mạn tính do mảng bám: xuất hiện âm thầm, lâu dài, thường thấy lợi đỏ sẫm, dễ chảy máu khi chải răng.
Viêm lợi loét hoại tử cấp tính (hiếm gặp): gây đau dữ dội, hơi thở hôi, lợi loét có mủ. Nếu không chữa trị kịp thời có thể lan rộng.
Viêm lợi phì đại: nướu dày lên, che phủ một phần thân răng, gây khó khăn khi ăn nhai.

Mỗi dạng có đặc điểm riêng, nhưng điểm chung là cần khám nha khoa để có hướng xử lý đúng, tránh để tình trạng kéo dài.

4. Dấu Hiệu Nhận Biết Viêm Lợi Ở Trẻ Em

Viêm lợi ở trẻ em là một bệnh răng miệng phổ biến nhưng thường bị cha mẹ bỏ qua. Nếu không phát hiện và điều trị kịp thời, tình trạng này có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng. Cha mẹ nên chú ý những dấu hiệu sau:

4.1. Nướu sưng đỏ, dễ tổn thương

Nướu chuyển từ màu hồng nhạt sang đỏ hoặc thậm chí tím.
Trẻ dễ than đau, nướu mềm và dễ bị kích ứng.

4.2. Chảy máu khi đánh răng hoặc ăn uống

Trẻ có thể chảy máu khi chải răng, cắn táo, ăn bánh cứng.
Một số trường hợp chảy máu ngay cả khi không có tác động mạnh.

4.3. Hơi thở có mùi hôi

Vi khuẩn tích tụ trong mảng bám và nướu viêm gây hôi miệng.
Dù trẻ mới đánh răng, hơi thở vẫn có mùi khó chịu.

4.4. Đau nhức, khó chịu khi ăn uống

Trẻ đau khi ăn đồ cứng, nóng, lạnh.
Thường quấy khóc, biếng ăn, từ chối món yêu thích.

4.5. Loét miệng, nhiệt miệng

Có thể xuất hiện vết loét ở nướu, lưỡi, má trong.
Vết loét gây đau, làm trẻ khó nhai và giao tiếp.

4.6. Biểu hiện toàn thân đi kèm

Sốt nhẹ, sưng hạch vùng cổ hoặc quấy khóc ban đêm.
Một số bé có thay đổi hành vi ăn uống: chỉ ăn đồ mềm, ăn ít hơn.

Gợi ý cho cha mẹ: Nếu thấy trẻ có các dấu hiệu trên, đặc biệt là lợi đỏ, sưng hoặc chảy máu bất thường, hãy đưa bé đến nha sĩ để được kiểm tra và điều trị sớm. Khám răng định kỳ giúp phòng ngừa viêm lợi và bảo vệ sức khỏe răng miệng lâu dài cho trẻ.

Những Dấu Hiệu Nhận Biết Viêm Lợi Ở Trẻ Em

5. Biến Chứng Viêm Lợi Ở Trẻ Em Nếu Không Điều Trị Kịp Thời

Viêm lợi ở trẻ em tưởng chừng đơn giản nhưng nếu để kéo dài mà không điều trị, có thể dẫn đến nhiều hậu quả ảnh hưởng đến sức khỏe răng miệng và sự phát triển của trẻ:

5.1. Nguy cơ viêm nha chu sớm

Nếu viêm lợi kéo dài không được kiểm soát, vi khuẩn có thể tấn công sâu hơn vào mô nâng đỡ răng, gây viêm nha chu sớm. Tình trạng này khiến răng dễ lung lay, khó giữ vững trên cung hàm.

5.2. Mất răng sữa trước thời hạn

Khi nướu bị viêm nặng, răng sữa có thể bị lung lay và rụng sớm hơn bình thường. Lúc này, khoảng trống trên cung hàm không còn chiếc răng sữa để “giữ chỗ”. Vì thế, các răng bên cạnh dễ xô lệch vào khoảng trống, khiến răng vĩnh viễn mọc lên bị lệch vị trí hoặc chen chúc.

5.3. Sai lệch khớp cắn và ảnh hưởng phát triển hàm

Mất răng sữa sớm hoặc răng mọc lệch lạc khiến khớp cắn mất cân đối. Về lâu dài, điều này có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của xương hàm và chức năng ăn nhai.

5.4. Khó khăn trong phát âm, ảnh hưởng thẩm mỹ

Khi trẻ mất răng hoặc khớp cắn không chuẩn, việc phát âm có thể bị cản trở. Ngoài ra, nụ cười kém thẩm mỹ khiến trẻ dễ mất tự tin khi giao tiếp.

5.5. Nguy cơ lan rộng viêm nhiễm

Trong một số trường hợp viêm nặng, tình trạng viêm lợi có thể lan sang các mô lân cận như họng, amidan, gây đau rát và khó chịu. Điều này ảnh hưởng đến sức khỏe toàn thân và sinh hoạt hằng ngày của trẻ.

Kết luận: Viêm lợi ở trẻ em không chỉ gây khó chịu tạm thời mà còn ảnh hưởng đến răng vĩnh viễn, khớp cắn và sự tự tin của trẻ sau này. Cha mẹ nên đưa trẻ đi khám nha sĩ sớm nếu thấy lợi bé sưng đỏ, chảy máu hoặc đau kéo dài.

6. Cách Điều Trị Viêm Lợi Ở Trẻ Em

Việc điều trị viêm lợi ở trẻ em cần dựa vào nguyên nhân và mức độ viêm. Nha khoa Kim Xuân khuyến cáo phụ huynh nên áp dụng đồng thời biện pháp chăm sóc tại nhà và điều trị tại nha khoa để đạt hiệu quả tốt nhất.

6.1. Chăm sóc tại nhà (hỗ trợ)

Hướng dẫn trẻ chải răng đúng cách: dùng bàn chải lông mềm, chải nhẹ nhàng cả vùng răng và nướu.
Súc miệng bằng nước muối sinh lý 0,9% mỗi ngày để giảm viêm và làm sạch khoang miệng.
Dinh dưỡng hợp lý: hạn chế đồ ngọt, nước có gas; tăng cường rau xanh, trái cây giàu vitamin C để lợi khỏe mạnh.
Uống đủ nước: giúp khoang miệng luôn ẩm, hạn chế vi khuẩn phát triển.

6.2. Điều trị tại nha khoa

Làm sạch mảng bám và cao răng: loại bỏ ổ vi khuẩn gây viêm.
Sử dụng thuốc điều trị: thuốc bôi hoặc thuốc uống kháng viêm, kháng khuẩn theo chỉ định của bác sĩ.
Hỗ trợ khi mọc răng: nếu viêm lợi do mọc răng sữa hoặc răng vĩnh viễn, bác sĩ sẽ hướng dẫn cách giảm đau, chống nhiễm trùng và theo dõi quá trình mọc răng của trẻ.

Lời khuyên từ Nha khoa Kim Xuân: Cha mẹ không nên tự ý mua thuốc điều trị khi trẻ bị viêm lợi. Thay vào đó, hãy đưa bé đi khám nha sĩ định kỳ để được chẩn đoán chính xác và điều trị kịp thời, tránh biến chứng lâu dài.

7. Cách Phòng Ngừa Viêm Lợi Ở Trẻ Em

Phòng ngừa viêm lợi ở trẻ em không chỉ dựa vào vệ sinh răng miệng, mà còn cần kết hợp dinh dưỡng hợp lý, khám nha khoa định kỳ và môi trường sống sạch sẽ. Cha mẹ có thể tham khảo hướng dẫn sau:

7.1. Trẻ dưới 3 tuổi

Cha mẹ dùng gạc sạch hoặc bàn chải silicone để lau răng và nướu cho trẻ sau khi ăn.
Hạn chế cho bé bú bình vào ban đêm để tránh mảng bám tích tụ.

7.2. Trẻ từ 3 - 6 tuổi

Tập cho trẻ đánh răng 2 lần/ngày bằng bàn chải lông mềm và kem đánh răng chứa fluoride phù hợp lứa tuổi.
Cha mẹ nên giám sát, hướng dẫn kỹ thuật chải đúng cách.
Bắt đầu tập cho trẻ quen với việc súc miệng bằng nước muối sinh lý loãng.

7.3. Trẻ từ 6 - 12 tuổi

Hướng dẫn trẻ sử dụng bàn chải kết hợp chỉ nha khoa để làm sạch kẽ răng.
Tăng cường ăn rau xanh, trái cây tươi, hạn chế bánh kẹo ngọt và nước có gas.
Cho trẻ đi khám răng định kỳ 6 tháng/lần để phát hiện sớm sâu răng, viêm lợi.

7.4. Trẻ trên 12 tuổi

Trẻ có thể tự chủ động vệ sinh răng miệng, nhưng cha mẹ vẫn cần nhắc nhở và kiểm tra định kỳ.
Ngoài đánh răng, trẻ nên hình thành thói quen dùng nước súc miệng và chỉ nha khoa hàng ngày.
Duy trì thói quen khám nha khoa 6 tháng/lần để theo dõi răng vĩnh viễn và khớp cắn.

Nguyên tắc phòng ngừa chung cho mọi độ tuổi

Vệ sinh răng miệng đúng cách: đánh răng ít nhất 2 lần/ngày, sử dụng kem đánh răng chứa fluoride.
Chế độ dinh dưỡng cân đối: hạn chế đường, tránh đồ ăn quá cứng hoặc có tính axit; bổ sung vitamin và khoáng chất (đặc biệt vitamin C và canxi).
Môi trường sống sạch sẽ: giữ vệ sinh cá nhân và không gian sinh hoạt để giảm vi khuẩn lây lan.

8. Khi Nào Cần Đưa Trẻ Đến Nha Khoa Ngay

Cha mẹ không nên chủ quan khi thấy trẻ có những dấu hiệu bất thường ở lợi. Một số tình huống cần đưa trẻ đến nha sĩ ngay để được thăm khám và điều trị kịp thời gồm:

8.1. Lợi sưng đỏ kéo dài

Nếu lợi của trẻ bị sưng đỏ trên 5 ngày mà không cải thiện dù đã vệ sinh đúng cách, đây có thể là dấu hiệu của viêm lợi hoặc viêm nhiễm nặng hơn.

8.2. Lợi chảy máu, có mủ hoặc hôi miệng nặng

Khi nướu dễ chảy máu nhiều, có dịch mủ hoặc mùi hôi nặng, rất có thể vi khuẩn đã gây nhiễm trùng sâu. Tình trạng này cần bác sĩ can thiệp sớm để ngăn ngừa biến chứng.

8.3. Trẻ sốt cao, sưng mặt hoặc nổi hạch

Đây là dấu hiệu cho thấy viêm đã lan rộng ra ngoài nướu, có nguy cơ ảnh hưởng đến mô mềm và sức khỏe toàn thân. Nếu trẻ có biểu hiện này, cần đưa đi khám ngay lập tức.

8.4. Trẻ biếng ăn kéo dài, sụt cân

Đau nhức và khó chịu do viêm lợi khiến trẻ chán ăn, dẫn đến thiếu dinh dưỡng và sụt cân. Đây là cảnh báo rõ ràng rằng tình trạng viêm lợi đang tác động tiêu cực đến sức khỏe chung của bé.

Kết Luận

Viêm lợi ở trẻ em không phải là bệnh lý đơn giản. Nếu được phát hiện sớm và điều trị đúng phương pháp, nướu sẽ nhanh chóng hồi phục, giúp bé ăn nhai thoải mái và phát triển răng miệng khỏe mạnh. Ngược lại, sự chậm trễ hoặc chủ quan có thể khiến bệnh tiến triển thành viêm nha chu, tiêu xương và ảnh hưởng trực tiếp đến sự mọc răng vĩnh viễn sau này.

Vì vậy, ngay khi thấy trẻ có dấu hiệu lợi sưng đỏ, chảy máu hoặc hơi thở có mùi, cha mẹ nên đưa bé đến Nha khoa Kim Xuân để được bác sĩ thăm khám, chẩn đoán chính xác và điều trị kịp thời. Đây là cách tốt nhất để bảo vệ sức khỏe răng miệng và nụ cười lâu dài cho trẻ.

Câu Hỏi Thường Gặp?

1. Viêm lợi ở trẻ em có tự khỏi không?

Viêm lợi ở trẻ em thường không tự khỏi hoàn toàn. Nếu nguyên nhân là do mọc răng, tình trạng có thể giảm sau vài ngày, nhưng nếu xuất phát từ mảng bám, vệ sinh kém thì cần được can thiệp nha khoa. Cha mẹ không nên chủ quan mà cần theo dõi sát sao.

2. Trẻ bị viêm lợi nên ăn gì và kiêng gì?

Khi bị viêm lợi, trẻ nên ăn thức ăn mềm, ấm, dễ nhai và bổ sung nhiều rau xanh, trái cây giàu vitamin C, canxi. Cần hạn chế bánh kẹo ngọt, nước ngọt có gas, đồ ăn quá cứng, quá nóng hoặc quá lạnh để tránh làm nướu thêm tổn thương.

3. Có nên chữa viêm lợi cho trẻ bằng nước muối hay mẹo dân gian không?

Nước muối sinh lý 0,9% là biện pháp an toàn để hỗ trợ vệ sinh, giảm viêm. Tuy nhiên, các mẹo dân gian như lá trầu, lá ổi… không được khuyến khích, vì có thể gây kích ứng hoặc không đảm bảo vệ sinh. Cách tốt nhất vẫn là đưa trẻ đi khám nha khoa để được tư vấn.

4. Dấu hiệu nào cho thấy viêm lợi ở trẻ em đã nặng?

Nếu trẻ có lợi sưng đỏ trên 5 ngày, chảy máu nhiều, có mủ, hơi thở hôi nặng, sốt cao, sưng mặt hoặc nổi hạch, đây là dấu hiệu viêm lợi nặng. Cha mẹ cần đưa trẻ đi khám ngay để tránh biến chứng.

5. Bao lâu nên đưa trẻ đi khám răng miệng định kỳ để phòng viêm lợi?

Tốt nhất, nên đưa trẻ đi khám răng miệng mỗi 6 tháng một lần. Nếu trẻ có dấu hiệu bất thường như chảy máu lợi, đau nhức hay hơi thở có mùi, cha mẹ nên đưa đi khám sớm hơn.

Xem thêm bài viết liên quan