Viêm tủy răng là một trong những bệnh lý răng miệng phổ biến nhất, gây đau nhức, ê buốt và có thể dẫn đến biến chứng nặng như áp xe răng, viêm quanh chóp, tiêu xương hàm hoặc mất răng vĩnh viễn nếu không điều trị sớm.

Ở góc độ nha khoa hiện đại (ADA & AAE), viêm tủy răng được định nghĩa là tình trạng viêm nhiễm hoặc tổn thương mô tủy - phần mô mềm nằm sâu bên trong răng chứa dây thần kinh và mạch máu. Nguyên nhân thường gặp nhất là sâu răng tiến triển, chấn thương hoặc vi khuẩn xâm nhập sau các thủ thuật nha khoa không đúng cách.

Bài viết này giúp bạn nhận diện dấu hiệu - nguyên nhân - giai đoạn - điều trị - phòng ngừa viêm tủy răng một cách khoa học, dễ hiểu và chính xác.

1. Viêm Tủy Răng Là Gì?

Tủy răng là mô mềm nằm bên trong thân và chân răng, chứa dây thần kinh - mạch máu - mô liên kết, đóng vai trò nuôi dưỡng răng, truyền cảm giác nóng - lạnh - đau và tham gia bảo vệ răng trước vi khuẩn.

Viêm tủy răng (Pulpitis) xảy ra khi vi khuẩn xâm nhập vào buồng tủy và gây viêm nhiễm. Ở giai đoạn đầu, bệnh tiến triển âm thầm với triệu chứng mờ nhạt, nhưng khi nặng hơn sẽ gây đau dữ dội, kéo dài và có nguy cơ dẫn đến hoại tử tủy.

Theo Hiệp hội Nha Khoa Hoa Kỳ (ADA, 2023), 60 - 70% trường hợp viêm tủy răng xuất phát từ sâu răng không được điều trị kịp thời, cho thấy tầm quan trọng của việc phát hiện sớm và xử lý đúng cách.

2. Nguyên Nhân Gây Viêm Tủy Răng

Các nguyên nhân thường gặp:

• Sâu răng nặng lỗ sâu lớn cho vi khuẩn tấn công vào tủy

• Răng nứt, mẻ, gãy do chấn thương hoặc cắn vật cứng

• Mòn men răng: nghiến răng, đánh răng sai cách

• Viêm nha chu vi khuẩn lan ngược dòng vào ống tủy

• Thủ thuật nha khoa sai kỹ thuật gây kích ứng tủy

• Ăn nhiều đường, axit, vệ sinh răng miệng kém

• Bệnh nền (tiểu đường, suy giảm miễn dịch) tăng nguy cơ nhiễm trùng

3. Dấu Hiệu Viêm Tủy Răng - Cách Nhận Biết Sớm

Nhiều người nhầm viêm tủy với ê buốt nhẹ, nhưng nếu chú ý bạn sẽ thấy:

• Ê buốt kéo dài khi ăn đồ nóng - lạnh - ngọt

• Đau tự phát, đau nhói từng cơn, đặc biệt về đêm

• Đau khi cắn, nhai hoặc gõ vào răng

• Đau lan sang thái dương, tai, cổ

• Nướu sưng đỏ, có mủ; hơi thở mùi hôi

• Răng đổi màu, xỉn hoặc lung lay

• Trường hợp nặng: sốt, nổi hạch, mặt sưng

Có từ 1 - 2 triệu chứng trở lên, nên đi khám ngay để tránh hoại tử tủy và mất răng.

4. Các Giai Đoạn Của Viêm Tủy Răng

4.1. Viêm tủy hồi phục

Đặc điểm:

• Đau thoáng qua khi kích thích nóng - lạnh - ngọt.

• Cơn đau chấm dứt ngay khi ngừng tác động.

• Tủy răng chưa bị tổn thương nặng, vẫn còn khả năng tự hồi phục.

Điều trị:

• Trám răng, loại bỏ sâu răng, điều trị viêm nướu hoặc thay miếng trám cũ.

• Theo dõi 1 - 2 tuần để đánh giá đáp ứng.

4.2. Viêm tủy cấp tính

Đặc điểm:

• Đau dữ dội, đau từng cơn hoặc đau tự phát không rõ nguyên nhân.

• Đau tăng mạnh về đêm.

• Nhạy cảm quá mức với nóng/lạnh.

Điều trị:

• Điều trị tủy ngay để tránh lan rộng sang vùng quanh chóp.

• Giảm đau, kháng viêm nếu có nhiễm trùng.

4.3. Viêm tủy mạn tính

Đặc điểm:

• Đau âm ỉ kéo dài, mức độ nhẹ nhưng dai dẳng.

• Có thể kèm áp xe nhỏ, viêm quanh chóp hoặc hình thành mô hạt (granuloma).

Điều trị:

• Điều trị tủy triệt để để loại bỏ mô viêm.

• Chụp X-quang đánh giá tổn thương quanh chóp.

4.4. Hoại tử tủy (Tủy chết – Pulp Necrosis)

Đặc điểm:

• Đặc biệt: Hết đau nhưng không phải đã khỏi.

• Vi khuẩn vẫn tiếp tục phá hủy mô quanh chóp và xương hàm.

• Dễ tiến triển thành áp xe răng, nhiễm trùng lan rộng hoặc tiêu xương.

• Răng thường sẫm màu, mất cảm giác nóng - lạnh.

Điều trị:

• Điều trị tủy hoặc nhổ răng trong trường hợp hư hại quá nặng.

• Điều trị áp xe nếu có mủ.

•  

• Răng đổi màu nhẹ hoặc nhạy cảm khi gõ.

5. Viêm Tủy Răng Có Nguy Hiểm Không?

CÓ. Viêm tủy răng là bệnh lý nguy hiểm nếu không được điều trị kịp thời. Tình trạng viêm nhiễm kéo dài có thể làm tổn thương nghiêm trọng mô tủy, mô quanh chóp và thậm chí đe dọa sức khỏe toàn thân.

Dưới đây là những biến chứng thường gặp:

5.1. Hoại tử tủy (tủy chết) - mất răng vĩnh viễn

• Tủy bị vi khuẩn phá hủy hoàn toàn.

• Răng mất cảm giác, đổi màu và yếu dần.

• Cuối cùng bắt buộc phải điều trị tủy hoặc nhổ răng.

5.2. Áp xe răng - sưng mặt, nhiễm trùng lan rộng

• Mủ tích tụ ở chóp răng gây đau nhức dữ dội.

• Có thể gây sưng mặt, sốt, hôi miệng, khó há miệng.

• Nếu không xử lý, nhiễm trùng có thể lan sang má, cổ, xoang hoặc hạch bạch huyết.

5.3. Viêm quanh chóp, viêm xương hàm

• Vi khuẩn lan xuống vùng quanh chóp gây tiêu xương, lỏng răng.

• Có nguy cơ hình thành nang viêm (granuloma, cyst) cần phẫu thuật.

• Trường hợp nặng gây viêm xương hàm – điều trị phức tạp và tốn kém.

5.4. Nhiễm trùng huyết (hiếm nhưng nguy hiểm)

• Vi khuẩn từ ổ viêm có thể đi vào máu.

• Dẫn đến nhiễm trùng huyết, ảnh hưởng tim - phổi - não.

• Là biến chứng hiếm nhưng có thể đe dọa tính mạng, nhất là ở người lớn tuổi, người bệnh nền.

6. Chẩn Đoán Viêm Tủy Răng

Bác sĩ sẽ thực hiện:

• Khám lâm sàng, kiểm tra răng sâu - nứt - đổi màu

• Test nóng/lạnh để xác định phản ứng của tủy

• Thử điện tủy (EPT) khi cần

• Chụp X-quang hoặc CT Cone-beam 3D đánh giá chân răng & tổn thương xương

7. Điều Trị Viêm Tủy Răng

Điều trị viêm tủy răng phụ thuộc vào mức độ tổn thương tủy. Mục tiêu là bảo tồn mô răng tự nhiên và ngăn ngừa biến chứng.

7.1. Giai đoạn hồi phục (Reversible Pulpitis)

Ở giai đoạn này, tủy răng chỉ bị kích ứng nhẹ và vẫn có khả năng hồi phục.

Điều trị:

• Trám răng sâu để loại bỏ vi khuẩn.

• Loại bỏ nguyên nhân kích thích (miếng trám cũ, răng mẻ, sang chấn khớp cắn).

• Điều chỉnh lại khớp cắn nếu răng bị quá tải.

7.2. Viêm tủy không hồi phục (Irreversible Pulpitis)

• Tủy đã bị tổn thương nặng, không thể tự lành - cần can thiệp nội nha.

Điều trị tủy (Nội nha)

• Mở buồng tủy

• Loại bỏ mô tủy viêm/hoại tử

• Làm sạch và tạo hình ống tủy

• Trám bít kín ống tủy bằng vật liệu Gutta-percha

• Bảo vệ răng khỏi nứt vỡ

• Khôi phục thẩm mỹ và chức năng ăn nhai

• Tăng tuổi thọ răng sau nội nha

7.3. Trường hợp nặng (Tủy chết - áp xe - tiêu xương)

• Khi răng đã hư hại quá mức, bác sĩ có thể chỉ định:

Phương án xử lý:

• Nhổ răng để loại bỏ ổ nhiễm trùng.

• Thay thế bằng implant để ngăn tiêu xương hàm.

• Hoặc làm cầu răng sứ nếu không đủ điều kiện cấy implant.

• Bọc mão sứ sau điều trị

8. Lấy Tủy Răng Có Đau Không?

Lấy tủy răng không đau hoặc chỉ đau rất nhẹ nhờ thuốc gây tê cục bộ mà bác sĩ sử dụng trong suốt quá trình điều trị. Nhờ công nghệ nội nha hiện đại, cảm giác khó chịu gần như được giảm tối đa.

Sau khi điều trị, bạn có thể cảm thấy ê buốt nhẹ trong 1 - 2 ngày đầu khi răng bắt đầu hồi phục. Đây là phản ứng hoàn toàn bình thường và sẽ giảm dần theo thời gian.

Nếu cơn đau kéo dài hơn vài ngày, đau tăng dần hoặc kèm sưng, bạn nên quay lại nha khoa để bác sĩ kiểm tra vì có thể cần điều chỉnh lại ống tủy hoặc xử lý viêm quanh chóp.

9. Cách Phòng Ngừa Viêm Tủy Răng

• Đánh răng 2 lần/ngày bằng kem chứa fluor để ngừa sâu răng.

• Dùng chỉ nha khoa hoặc tăm nước hằng ngày để làm sạch kẽ răng.

• Hạn chế đồ ngọt, chua, nước có gas để giảm nguy cơ mòn men – sâu răng.

• Đeo máng chống nghiến nếu bị bruxism để tránh nứt răng – lộ tủy.

• Khám răng định kỳ 6 tháng/lần để phát hiện và điều trị sớm.

• Bổ sung canxi và vitamin C giúp răng nướu khỏe mạnh.

• Không hút thuốc lá để giảm viêm nướu và nguy cơ nhiễm trùng.

Kết Luận

Viêm tủy răng không thể tự khỏi. Việc phát hiện sớm và điều trị đúng kỹ thuật là cách tốt nhất để giữ lại răng thật, ngăn biến chứng nguy hiểm như áp xe, viêm quanh chóp, tiêu xương hàm và giúp tiết kiệm chi phí điều trị về sau.

Nếu bạn đang gặp tình trạng đau nhức, ê buốt kéo dài, nhạy cảm khi ăn uống, hãy đến Nha Khoa Kim Xuân để được khám và tư vấn miễn phí. Quy trình điều trị tủy (nội nha) đúng chuẩn sẽ giúp bạn phục hồi răng một cách an toàn - bền vững - hầu như không đau.

Nha Khoa Kim Xuân - Bình Thạnh TP. HCM

Địa Chỉ: 165 Ngô Tất Tố, Phường Thạnh Mỹ Tây, Tp Hồ Chí Minh

Hotline: 0899 922 668 (Viber, Zalo, FaceTime)

ZaLo OA: https://zalo.me/nhakhoakimxuan

WebSite: https:nhakhoakimxuan.com.vn